Case: Bệnh nhân nam 14 tuổi vào viện vì chấn thương vai phải do tai nạn. Sau đó được chụp Xquang. Dưới đây là hình ảnh Xquang.

Chẩn đoán được đặt ra:
A. Gãy đầu trên xương cánh tay phải
B. Gãy mỏm cùng vai
C. Đáp án khác

1. Đĩa tăng trưởng (Growth Plate)

Đĩa tăng trưởng ở đầu trên xương cánh tay ban đầu phẳng và nằm ngang. Bắt đầu từ khoảng 4 tháng tuổi, nó dần dần bị chếch hoặc có dạng hình nón theo chu vi, với đỉnh nằm ở trung tâm ở phần trước đầu xương cánh tay và gần phía ngoài ở phần sau đầu đầu xương cánh tay. Khi đĩa tăng trưởng thay đổi về hình dạng, nó cũng chuyển từ dạng đều sang dạng không đều.
Trên phim Xquang tư thế trước sau, đĩa tăng trưởng thường biểu hiện thành hai đường riêng biệt đi qua đầu trên xương cánh tay theo hướng trước sau (Hình 1), không nên nhầm lẫn với gãy xương ở đầu trên. Làm quen với biểu hiện bình thường này và sự vắng mặt của sự gián đoạn vỏ xương giúp phân biệt với đĩa tăng trưởng nhấp nhô bình thường với một gãy xương thực sự (Hình 2).

Hình 1. Đĩa tăng trưởng ở đầu trên xương cánh tay bình thường ở một cậu bé 13 tuổi. X quang tư thế trước sau vai trái cho thấy tấm tăng trưởng nhấp nhô dạng gợn sóng với hai đường riêng biệt (mũi tên thẳng và đầu mũi tên) đi qua đầu trên xương cánh tay. Lưu ý trung tâm hóa nhỏ của mỏm cùng vai (mũi tên cong).

Hình 2. Gãy xương đầu trên xương cánh tay ở một bé gái 12 tuổi. X quang tư thế trước sau vai trái cho thấy một vết gãy ở đầu trên xương cánh tay với sự gián đoạn vỏ xương đi kèm (mũi tên cong). Gãy xương hơi xa với tấm tăng trưởng nhấp nhô bình thường (mũi tên trắng thẳng và đầu mũi tên). Cũng lưu ý trung tâm cốt hóa dưới mỏm quạ (mũi tên đen).

2. Điểm cốt hóa thứ cấp: 

Trung tâm cốt hóa thứ cấp (secondary ossification centres) thường được nhìn thấy ở mỏm vùng vai và mỏm quạ (acromion and the coracoid processes).